БИЗДИН БРЕНДДАР

«Вечерний Бишкек» гезитиндеги макала

Чоң эненин наны
 

Көзүңүздү жумуп, айылдагы эрте таңды элестетиңиз. Бөлмөгө жаңы эле жарык кирип жатат, таң атканга чейинки караңгылыкта бурчта турган орус мешин араң байкайсың. Отун акырын чартылдап, жаңы бышкан нандын жыты бүт үйгө тарады.

Бул бактылуу ойлор менден кичинекей кезимден бери кете элек. Мен өзүм жашаган, туулган жеримден бир топ убакыт мурун кетип калдым, бирок кээде менин эсимде ушундай сүрөттөр пайда болуп, алардан кийин келген муңайым көпкө чейин эсимден кетпейт. Чоң энемдин камырды кантип жасаганы, камырды кантип аралаштырганы, нан бышырганы жакшы эсимде. Ал мындай убакытты текке кетирүүнү майрамдарда гана көтөрө алмак… Мисалы, Жеңиш күнүндө же шаардан бүт үй-бүлө аны көргөнү келгенде. Бул хоп наны аймактагы эң даамдуу болгондуктан, көпчүлүк кошуналар майрамдарды биз менен тосууга аракет кылышчу.

Жаңы нандын жыты мен үчүн табитти ачкан жагымдуу жыт гана эмес, бул символдун бир түрү. Балдардын кубанычынын символу, бейкапар жашоонун символу. А эгер мен бир жерден бул жытка капысынан туш болуп калсам, айланамдагы эч кимди байкабай, ойлорума, сезимдерине толук чөмүлүп, бир нече саат бою ошол жерде тура алам.

Мүмкүн болушунча жаңы нан алуу үчүн таңкы саат 6да жакынкы дүкөнгө барам. Эки жылдан бери бул эң жакын дүкөн «РИХАдан» жалаң «Дыйкан нанын» сатып алат. Албетте, бул мени адегенде тынчсыздандырды. Тандоонун жоктугу мени ар дайым капа кылат – мен күмөн санап, башка варианттарды издей баштайм. Бирок бул жерде… бул жерде жыттын өзү мени өзүнө тартып алды. Жаңы нандын жыты…Ошол эле…чоң эненики.

Азыр нандын кандай шартта бышырылгандыгы, чындыгында эле ар кандай тамак-аш продуктылары өндүрүлгөнү тууралуу коркунучтуу аңгемелерди угуп отуруп, кадимки тамак-аштын бар экенине ишенүү кыйын, бирок бул жерде… камыр эле эмес, хмель дагы! Укмуш. Нанды сынап көрүүнүн эң оңой жолу – аны сатып алуу жана анын канча убакытка чыдаарын көрүү. Муну мага да чоң энем айтты. Ошентип, бул нан убакыттын сыноосуна туруштук берди – ал 3 күндөн кийин эскирип, ал тургай ураган жок.

Ошондон бери мен алам. Ырас, бир-эки жолу анча сапаттуу эмес нан сатып алгам, аларды дүкөнүмө алып баргам, бирок продукт өзгөчө касиетке ээ экен – фирмалык нандын түбүндө «РИХА» деген клише бар экен – бул кепилденген сапаттын белгиси, бул анын жасалма экенин билдирбейт.

Азыр бүт үй-бүлөм ушул нанга өттү. Хоп – алар абдан пайдалуу, эгерде сиз калориялуу нанды жесеңиз, анда фигуранызга гана зыян келтирбестен, организмге да пайда алып келет. Ал эми жакында эле алар бышырылган азыктарды – рогатка, мейизден жасалган булочкаларды сатып ала башташты.

Бир жыл мурун акыры айылыма бардым. Мен эстеп ыйладым. Өкүнүчтүүсү, чоң энем жок экен… Бирок азыр анын наны дайыма дасторконумда.

 Светлана Губанова